FEATUREDIkus LiuJustisaNews

TDD Bandu Eis-Prezidente KFP ‘Liborio’ Labele Viajen ba Estranjeiru

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), iha Sabadu (05/12) ne’e, Tribunál Distrital Díli (TDD), primeiru interrogatóriu bandu eis prezidente Komisaun Funsaun Públika (KFP) ho insial LP labele halo viajen ba estrajeiru tanba deskonfia komete kazu partisipasaun ekomónia mak previstu iha artigu 299 kódigu penal.

Defensór Públiku  Sergio Quintas jornalista sira hafoin ramata primeiru interrogatóriu iha Tribunal Distrital Dili (TDD), Kolmera. 

Tuir Defensór Publiku  Sergio Quintas,  tribunál aseita ho Ministériu Públiku (MP) nian promosaun ba proivisaun aujensia, maibé parte seluk tribunál mós indefere pedidu ida husi MP  atu aplika kausaun tuir artigu 187.

“Foin mak rona despaixu juiz nian, juiz prefere simu MP nia promosaun konaba proivisaun aujensia. Atu  sai  ne’ebé maka previstu iha artigu 192 kodigu prosesu penal, maibé juiz indefere pedidu ida husi MP artigu 187 kona-ba kausaun ne’e  dehan katak arguidu iha obrigasaun atu depozita  osan montante  rihun lima-nulu (50 Mill) hanesan garantia ba estadu”, dehan DP Sergio.

Maibé nia dehan,   haree ba MP ladun fundamenta ba osan ida ne’e, entaun parte tribunal indefere, tanba LP la’os pessoa ida ne’ebé mak riku maibé nia nu’udar sidadaun servidór  estadu ho salariu ne’ebé mak ki’ik la nesesariu para atu aplika osan montante ida ne’ebé maka bo’ot hanesan ne’e, dala ruma ida ne’e maka tribunal konsidera maka hodi indefere MP.

Defensor ne’e hatutan, Tanba de’it MP haree katak nia deslokasaun ba estranjeiru ne’e impede MP nia servisu   hakarak hasa’e medida koasaun ne’ebé mais todan liu husi  Termus Identidade Rezidénsia (TIR) ba fali medida koasaun proivisaun aujensia para labele sai husi teritori Timor nian.

“Ha’u rasik nu’udar mandatariu. Ha’u la aseita tanba ha’u promove tiha ona liuhusi primeiru interrogatóriu kona-ba manutensaun  ba tir tanba juiz la simu ho ami nia promosaun. Maibé  juiz halis liu ba MP nia promosaun sorin balun, entaun haree katak ida ne’e ladun justu ba ami no viola regras balun maka estabelese iha kódigu Prosesu Pénal  maka ami sei haree iha loron 15 nia laran bele halo rekursu kontra despaixu juiz nian, tanba ita hatene katak arguidu ida ne’e nu’udar kolaboradór ba justisa. Arguidu  obedese nia direitu hanesan sidadaun, kuandu MP nu’udar autoridade judisiariu bolu dala rua, arguidu nia kumpri”, nia esplika.

Nia salienta, nu’udar mandatariu   limite ona liberdade arguidu   tanba  hatene  arguidu LP   sei konsidera hanesan inosente, tanba ne’e konsidera nafatin prinsipiu deprosisaun da inosensia ne’ebé maka estabelese mós iha konstituisaun rasik iha artigu 34  iha kodigu prosesu penal.

“Ida ne’e mak ho hanoin ami sei haree despaixu   fundamenta didiak ka lae? se lafundamenta didi’ak loron 15 nia laran. Ami  sei halo rekursu kontra despaixu ne’e tanba ita hatene katak ema ida kuandu kulpadu bainhira iha desizaun tranjitu insulgadu  iha konstituisaun artigu 34, satang ida ne’e foin maka inisiu prosesu ida. Atu  haree medida koasaun ida ne’ebé maka nesesariu atu aplika, seidauk tama ba iha prosesu komum atu haree promosaun MP   provadu ka laprovadu. Entaun ita bele konsidera katak arguidu sei inosente  nia bele halo nia knaar hanesan bai-bain, medida kuasaun ida ne’e la’os desizaun, desizaun ne’e buat ketak, desizaun ho aplikasaun medida koasaun ne’e lahanesan”. Tenik nia.

Entretantu iha Prosesu Primeiru interrogatóriu prezidi husi Juiza Maria Solana, MP reprezenta Prokuradór Jerál Lidia Soares, arguidu hetan asistensia legal husi Defensór Públiku Sergio Quintas. Rit

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *