FEATUREDIkus LiuJustisaNews

Dosente UNTL Ida Hatan Iha Tribunal Tanba Deskonfia Pratika Korupsaun Hasoru Estudante

Fahe Tutan

Naunil Media (Dilí), Deskonfia Eis-Diretor ensinu Fizika, Fakuldade Edukasaun Arte no Humanidade(FEAH),Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL) halo korupsaun ba estudante finalista hodi hatan iha tribunál. 

Tuir akujasaun ne’ebé maka lee husi juiz katak, arguidu VL hahú servisu nu’udar funsionário públiku  iha departamentu  ensinu fízica, Fakuldade FEAH, iha UNTL desde tinan 2006 ate agora. Iha tinan 2013 arguidu asumi kargu nu’udar Vise Diretór iha departamentu refere. Iha tinan 2015 to’o 2019 arguidu asumi knaar hanesan Direitór ba departamentu ensinu física.

Nu’udar Diretór iha departamentu ne’e, arguidu nia servisu mak halo jestaun administrasaun no prepara orariu semestral, orariu ezame proposal no monografia, kontrola atividade Dosente sira nia, organiza enkontru, no seluk tan. 

Hahú husi janeiru to’o juñu tinan 2019, arguidu mós hola parte nu’udar dosente orientador ba estudante finalista sira ne’ebé maka tama iha arguidu nia lista mais ou menus hamutuk 70, maibé iha realidade estudante finalista hamutuk nain 15 maka konsege arguidu hodi fó orientasaun ba sira.

Iha hasoru malu ne’e, arguidu sempre difikulta estudante sira ne’e, atu husu osan ho montante 200.00 U$ maximu 500.00 U$ ba estudante finalista sira, depende ba kapasidade kada estudante sira nia kbiit atu selu hira ba arguidu.

Iha sala julgamentu arguidu konfesa, faktus sira ne’e loos, maibé durante nia orienta estudante sira hodi husu osan ne’e nia lahatene, ida ne’e kontra lei. Maibé promete sei fó fila osan ne’ebé mak nia simu.

Hau husu estudante sira nia osan ne’ebé maka há’u simu, durante ha’u orienta estudante sira nia proposta monografia, ha’u lahatene ida ne’e kontra lei, ikus mak ha’u foin hatene. Maibé ha’u promete hodi fó fila estudante sira nia osan”, VL deklara iha sala julgamentu ba tribunál Distritál Dili, Kolmera, 04/02/2021.

Aleinde ne’e, testemuña MP mós deklara ba tribunál, dosente ne’e nia prosesu orienta ladun di’ak, tanba estudante sira dala ruma hatama judul nia lakohi acc no hakarak tenke selu.

Profesor nia presesu orienta ladun di’ak, tanba orienta ami dala ida de’it. Ami dalaruma hato’o ami nia judul proposal monografia mós nia la acc hela de’it, maibé ami rona informasaun husi kolega katak, profesor nia hakarak ne’e tenke fó osan, entaun há’u husu, profesor nia hakarak saida? profesor dehan, selu hanesan ne’e para halo monografia.

Entaun husu primeiru fó osan 400, maka hanesan estudante osan lato’o há’u fó uluk 250 U$ hafoin fó tan 20 U$, osan montante 270 U$, maibé ami nain rua hakerek proposta monografia ne’e hamutuk de’it, iha profesor nia uma Palpasu, tanba profesor maka telefone hodi ba nia uma,” dehan testemuña.

parte defeza husu ba tribunál atu halo alterasaun juridiku husi  artigu 292 ba fali artigu 293 kódigu pénal, tanba ko’alia konaba aktu funsionáriu wainhira husu ka simu  bens patrimonia ka la patrimonial. 

Maibé  Ministériu Públiku (MP) manten nafatin nia akujasaun husi artigu 292, tanba MP nia haree faktus hotu provadu.

Tuir MP nia alegasaun katak, MP nia intendementu la integradu loloos, estudante mak fó ka, nia maka husu. haree ba faktus sira ne’e, arguidu hanesan edukador ida, loloos fó ezemplu di’ak ba sosiedade sira, maibé arguidu uza fali oportunidade ne’ebé mak lei bandu. tanba ne’e MP nia intendementu, krime ida ne’e imputa ba arguidu nia abstratu  minimu tinan 3 aás liu tinan 15.

Parte defeza nia alegasaun, sei hato’o pedidu, artigu 292 ba iha artigu 293 ko’alia kona-bá funsionamentu funsionariu nian. Maibé haree ba faktus hotu ne’ebé mak iha parte defeza prefere ba arguidu nia deklarasaun.

Hafoin rona tiha parte hotu, tribunál sei hadia hikas iha loron 19 fulan Fevereiru tinan ne’e, hodi rona leitura akordaun.

Audénsia julgamentu prejidi husi juiz koletivu, Afonso Carmona, Evanjelino Belo, Ercilia de Jesus, MP reprezenta husi procurador jerál Rogério Viegas, arguidu hetan asistensia legal husi advogadu Privadu Octavio Cardoso. Rit

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *