FEATUREDIkus LiuNewsSeguransa

IOM Entrega, Verifier TD&B Hametin Kapasidade Jestaun Iha Fronteira

Fahe Tutan

Naunil Media (Dili), Verifer TD&B ne’ebe apoia husi Organizasaun Internasional Migrasaun (IOM), ba Ministriu Interior (MI), inportante hodi hametin kapasidade jestaun Timor-Leste (TL) nian iha Fronteira hodi halo kontrolu deteksaun di’ak liu tan ba dokumentus viajen identidade falsu.

” Estasaun serbisu Verifier TD&B hirak-ne’e sei monta iha Pontu entrada paíz nian, iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro Dili, Batugade no Sakato,” Dehan Xefe OIM Ihma Shareef, iha otel, Novu Turismu, segunda, (25/10).

Nia haktuir,  ekipamentus TD&B ne’e marka pasu importante ida tan, hodi hametin TL, nia kapasidade iha jestaun fronteira liu hosi detesaun di’ak liu tán ba dokumentu viajen no identidade falsu sira iha pontu kontrolu fronteira nian.

Xefe IOM ne’e hateten, Desde independénsia TL duni tuir objetivu sira estratéjiku balu atu hametin seguransa fronteira,” tenik nia

” Nu’udar nasaun nurak ida ho ekonomia ne’ebé aumenta no movimentu transfonteirisu frekuente, TL mós hasoru dezafíu barak ne’ebé maka’as relasiona ho pandemia globál,” Haktuir nia.

Nia akresenta, ida ne’e rezulta atu aumentu nesesidade ba hametin kooperasaun bilateral no rejionál, ne’ebé foka ba kapasidade, teknolojia no ferramentas relasionadu ba jestaun fronteira nian.

Ho monta Verifier TD&B iha pontu travessa sira, Tanba TL mós sai parte ba rede rejionál ida bo’ot liu iha paíz 19 ne’ebé kooordena hosi Document Examination Support Center (DESC). 

Ho instalasaun Verifier TD&B foun ne’e, TL sei koloka nia an di’ak liu ba hatán dezafíu sira ne’ebe aumenta bei-beik entermus fraude dokumentu viajen no identidade, bazeia ba análize trends rejionál no nasionál, atu dezenvolve respostas jestaun fronteira ne’ebé operasionál bazeia ba intelijénsia.  

Fraude dokumentu viajen no identidade nu’udar modus operandi ida ne’ebé ema uza iha tráfiku umanu, kontrabandu migrante no forma sira seluk krime organizadu transnasionál, haktuir nia.  

Verifier TD&B ne’e mós interoperável ho baze dadus Stolen and Lost Travel Documents (SLTD) INTERPOL nian, ne’ebé bele verifika dokumentu viajen dijitalizadu sira hasoru dokumentu sira ne’ebé grava iha sistema.

Sistema ne’e rasik mós oferese asesu ba análize trend sira nasionál no rejionál bazeia ba dadus naun-sensitivu, ne’ebé bele eleva liu tán jestaun migrasaun atravesde aumenta paíz nia kapasidade atu deteta dokumentu viajen falsu no posível impostór sira iha fronteira.

Hametin jestaun fronteira nu’udar intervensaun xave ida ne’ebé hatuur ona iha TL nia Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu 2011-2030 no nu’udar prioridade importante ida enkuantu governu buka sai nu’udar nasaun membru ida ba ASEAN.

Iha fatin hanesan, Vise-Ministru Interiór, Antonio Armindo, informa, apoiu ne’e planu ona ho IOM desde iha inisiu tinan ida ne’e.

 “sira ajuda ita ho equipamentus bolu naran verifier, verifier hanesan equipamentus ida sekuedaria ne’ebé ajuda imigrasaun para halo verifikasaun ba dokumentos ne’ebe falsu iha lina fronteria sira ne’e liu-liu ponto entreda hanesan Aeroporto,mota-ain suai ho sakato,” haktuir nia.

 IOM, sei kontinua tulun Governu ba hametin jestaun fronteira. Ana

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *