Se Mak Sai PR TL, Tenke Apoia Hosi “Xanana”

Naunil Media (Dili), Iha Nasaun Republika Demokratika de Timor-Leste (RDTL), Ne’ebe restaura nia indepedensia iha 20-05-2022, Hafaoin funu naruk iha okupasaun indonesia hahu iha dia (07/12/1975).

Iha restaurasaun indepedensia TL iha loron (20/05/2002), Xanana Eleitu Prezidente da Republika (PR), Iha tinan 2002-2007.

Iha Tinan 2007, Mandatu PR Remata, Xanana Gusmao semo ba mundu politika liu hosi Partidu Politiku, Ho Partidu Congressu Nasional Restensia Timorense (CNRT).

Iha Eleisaun Prezidensial periodu 2007-2012, Partidu Frenti Revolusionariu Timor-Leste Indepedente kandidata, Eis Gerilheiru Francisco Guterres “Lu’Olo” No Xanana Gusmao apoia kandidatu ne’ebe avansa ho Indepedent mak Jose Ramos Horta.

Iha Eleisaum Prezidensial  Primeira Volta Francisco Guterres “Lu-Olo” ne’ebe kandidata hosi Partidu Fretilin mak konkista vitoria, Maibe tanba la liu bareira ne’ebe mak konsagra iha Kontiuisaun da Republika Demokratika de Timor-Leste (K-RDTL).

Ho nune’e Ramos Horta ne’ebe kandidata indepedente ne’ebe apoia hosi CNRT tenke haka’at ba Eleisaun segunda volta Ho Francisco Guterres “Lu-Olo.” Iha Eleisaun segunda volta ne’e Ramos Horta mak konkista vitoria hosi “Lu’Olo.”

Mandatu Ramos Horta ba PR iha periodu 2007-2012 remata iha loron (20/05/2012).

Iha tinan 2012-2017, Eleisaun Prezidensial, Iha momentu ne’eba, Eis Gerilheiru Taur Matan Ruak avansa ho kandidatu indepeden ne’ebe apoia nafatin hosi Partidu CNRT, Iha Sorin seluk Partidu Fretilin nafatin kandidata “Lu-Olo.”

Iha momentu ne’eba Matan Ruak fiar, Ba nia mehi atu sai PR ne’e sai realidade tanba hetan apoia hosi CNRT.

Iha Fulan Marsu kampanha Matan Ruak iha tasi tolu, Hamutuk mos ho Xanana Gusmao, Hateten iha Eleisaun “Kita Akan Sapurata.”

Iha Eleisaun tinan 2012-2017, Ramos Horta mos avansa, Maibe la konsege haka’at ba eleisaun segunda volta, Kanditadu nain rua mak susesu haka’at ba eleisaun segunda Volta mak Taur-Lu-Olo.

Iha eleisaun segunda volta “Matan Taur” mak konkista vitoria hosi Lu-Olo ne’ebe kandidata hosi Partidu Fretilin.

Mandatu PR “Matan Ruak” remata iha loron (20/05/2017).

Iha Eleisaun tinan 2017-2022, “Lu-Olo,” La sente kolen no baruk kontinua kandidata a’an Eleisaun Prezidensila ba dala tolu ona.

Iha tinan 2017 esperansa bo’ot no mehi “Lu-Olo” Sai PR tenke sai duni realidade tanba “Xanana Gusmao” ho nia Partido “CNRT” mos hetan apoia.

Ho apoia Lider Karismatiku Xanana Gusmao ho nia Partidu CNRTL no Fretilin, Lori “Lu-Olo” ba Kadeira Prezidente Republika, Nicolao dos Reis Lobato, Ai-Tarak laran.

Iha Eleisaun ne’e iha de’it primeira volta “Lu-Olo” konkista ona vitoria ho kandidatu Antonio da Conceicao “Calohan.” Ne’ebe hetan apoia hosi nia Partidu Demokratiku (PD), Ho partidu Klibur Haburas Unidade Nasional Timor-Oan (KHUNTO).

Madatu “Lu-Olo” sei remata iha loron (20/05/2022) tinan ne’e.

Husi Eleisaun hirak tuir ne’e, Hatudu mos katak, “Se mak sai Prezeidente Republika Tenke apoia ka sedere hosi Xanana Gusmao,”

Se la apoia hosi Xanana mak sei laiha esperansa atu sai Prezidente da Republika.

Iha Eleisaun hirak tuir mai, “Lu-Olo” Ne’ebe kandata a’an ba dala rua la nunka atinzi mehi sai Prezidente da Republika. Maibe ba dala tolu ne’ebe apoia hosi Xanana mak mehi sai Prezidente Republika sai realidade iha Eleisaun Prezidensial periodu 2017-2022.

Nune’e oras ne’e dada’uk Kandidatu hirak ne’ebe atu kandidata a’an ba PR ba periodu 2022-2027, Maske seida’uk deklara ofisialmente, Maibe komesa fo sai ona estekmentu ka deklarasaun kona-ba tula liman ka apoia, Husi Lider karismatiku Xanana Gusmao.

Tula Liman Hamate Demokrasia No La Eduka Povu

Bainhira Lider Historiku ka Rezistensia sira nafatin ho pratika komportamentu Tula liman sei hamate demokrasia, Komportamentu ne’e mos la tuir dalan demokrasia nian iha nasaun demokratiku ida.

Povu mak tenke eskoilha ka hili rasik, Labele adere ba komportamentu tula liman, Tanba ukun tenke konkista hanesan uluk konkista ita nia ukun rasik a’an.

Tanba konkista mak lori ita ba poder, Tenke hanoin no hanorin povu hodi hola desizaun rasik, Ida ne’e mak ukun rasik a’an.

Iha nasaun demokrasia povu mak sei inspira hodi determina.

Maske polemika Lider Nasional Xanana Gusmao atu tula liman,  ba kandidatu ida atu sai Prezidente Republika Maibe lider nasional ne’e radik seida’uk deside, Atu tula liman ka fo bensaun ba kandidatura ida atu sai Prezidete da Republika.

Tanba dadaun ne’e seida’uk iha Lider Nasional ka lider rezistensia ida mak ofisialmente deklara atu kandidata a’an ba Eleisaun Prezidensial. Latu