FEATUREDGeralIkus LiuNews

Juventude Intelektuais Ainaro Deskonfia Adolmando Foti Fatuk Lulik  Iha  Foho-Blehetu

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Portavos Juventude Intelektuais Munisípiu Ainaru (JIMA) José de Araujo deskonfia, Adolmando Soares Amaral ne’ebé atualmente kaer pasta nu’udar Reitor Universidade da Paz (UNPAZ), imoralidade ho ninia grupu ilegal sira ba halo ritual illegal, hodi foti fatuk lulik iha foho Blehetu, iha Munisípiu Ainaro, postu administrativu hatu-Builico.

“Ami juventude intelektuais Munisípiu Ainaro liliu Postu Administrativu Hato-Builico, ne’ebé reprezenta lisan ruanulu resin-haat (24), hakarak hato’o ba públiku katak, iha loron 16 fulan Jullu 2022, Adolmando Soares Amaral ne’ebé atualmente kaer pasta nu’udar Reitor Universidade da Paz, ho nia grupu ba deskansa iha Habotante, Sr AlbertoAlves ho Sr Amaro nia uma iha aldeia Blehetu”, Dehan portavoz JIMA iha nia komunikadu imprensa iha Jardim 5 de Maio, Tersa (9/8).

Portavoz hatutan, Iha loron 17 de Jullu 2022 Adolmando Soares Amaral ho nia grupu, husu Sr Calistro ho nia oan mane naran Nicodemos akompña ba foho lulik Blehetu. Iha foho Blehetu ne’e, Adolmando nia grupu husu atu Senor Calistro kuta bua-malus ba sira nia grupu ne ebé tama ba foho lulik Blehetu ho ilegalmente sem koñesimentu hosi autoridade lokal no lia na’in sira.

Enkuantu Durante loron tomak iha foho Blehetu, sira ba fatin lulik ho naran Berleki-Toi, Nunurlau iha bee matan lulik, Natar lisan Darlau, no Blehetu-lau, konta tuir nia.

“Iha fatin lulik sira ne’e, sira halo ritual no losu sai fatuk lulik duir hotu ba rai inklui fatuk lulik (1), ne’ebé sai hanesan objetu sagradu/lulik ba lisan 24 iha Blehetu, hodi husu matak malirin no udan-been, Fatuk lulik ne’ebé lakon husi nia fatin iha ai-koak, hafoin Adolmando ho nia grupu fila hosi fatin ne’e iha 17  fulan Jullu 2022”,  Nia hateten.

Entretantu Komunidade lisan ruanulu resin-haat (24) ne’ebé hakuak foho Blehetu, konsidera asaun sira hanesan ne’e aktu bandalizmu, imoral no naok patrimoniu kultural lisan sira iha suku Mulo, ne’ebé sai hanesan rikusoin kultural nasaun Timor-Leste nian, dehan nia.

Adolmando ne’ebé oras ne’e dadaun kaer pasta nu’udar Reitor Universidade da Paz UNPAZ hanesan ema Akademista ida, maibé laiha moral hodi hatudu ezemplu ladi’ak ba sosiedade akadémiku sira, no laiha konsiderasaun hodi ba ho nia grupu ilegalmente tama iha foho lulik Blehetu ne’ebé sai nu’udar sentru kultural suku Mulo, hodi foti fatuk lulik estraga fatin kultural no foti sasan lulik sem husu lisensa ba lia-na in no autoridade lokál.

Enkuantu Adolmando hafoin ho nia grupu foti fatuk lulik iha Blehetu, depois hetan akuzasaun hosi komunidade. No Nia públika iha Media Sosial ka ID facebook (Adolmando Amaral), hodi nega no relata hosi media sosial Facebook katak husu lisensa ona atu tama ba foho Blehetu, maibé realidade autoridade lokál no Lia-Na’ in sira iha ne’e la hetan karta koñesimentu ruma.

Komunidade koko ona koordena ho señór Adolmando, maibé Adolmando dezvia hosi komunikasaun atu mai responsabiliza tanba ne’e maka Autoridade suku, Lia-Na’in komunidade hosi lisan sira inklui joventude hato’o ona keixa ba parte polísia Esquadra Postu Hato-Builico iha loron 27  Jullu 2022 hodi prosesa Adolmando no nia grupu tuir lei ne’ebé vigor iha Timor-Leste.

Iha konstituoisaun RDTL artigu 59 númeru 5 haktuir ema hotu iha direitu ba kriasaun kulrural, no iha mós dever atu hamoris nafatin defende no valoriza patrimoniu kultura.

Ami husu Adolmando ho nia grupu atu entrega hikas fatuk lulik foho Blehetu ho lalais no kumpri ba prosesu legal. Atu nune’e labele afeta ba udan-been maran, tanba asaun ne’e bele halo mudansa klimatika no rai hamlaha ba komunidade sira iha Postu Administrativu Hato-Builico no Timor-Leste.

Se laiha nafatin nia rezultadu pozitivu mak ami joventude intelektuais munisípiu nafatin mobiliza malu Mai ezizi nafatin. Nia hakotu. LTS

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *