FEATUREDIkus LiuNewsPolitika

PR Horta: Estadu Tenke Simu Responsabilidade Wainhira Justisa Falla

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Prezidente Repúblika (PR) José Ramos Horta hateten estadu tenke simu responsabilidade wainhira justisa falla no mós husu Nasoens Unidas halo avaliasaun justisa iha Timor-Leste (TL).

“Ha’u kombate ida ne’e, estadu tenke simu responsabilidade wainhira justisa falla, fulan sira nia laran ha’u nia mandatu ne’e ha’u sei haree ida ne’e, se presiza husu ba Sekretariu Jerál ONU mekanizmu Nasoens Unidas sira mai haree halo avaliasaun justisa iha timor loloos,” dehan Xefe Estadu ba Jornalista sira hafoin vizita Judicial System Monitoring Programme (JSMP) Colmerafoin lalalis ne’e.

Prezidente Repúblika hatutan, Mekanizmu di’ak mak primeiru ema ne’ebé kaer justisa hanesan ema ne’ebé kaer ministeriu ruma iha kompetensia iha estudus, iha integridade, iha seriedade kaer nia estudus, doutor ida, médiku ida tenke iha estudus no médiku ne’e tenke di’ak, juiz no prokudor ida tenke iha estudus ne’ebé klean no tenke iha seriedade, integridade ne’e hahu ho ida ne’e.

Horta hateten investigasaun ne’ebé hahu husi polísia tenke halo loloos didiak ho seriedade professionalizmu respeita ema nia dignidade, ema nia privasidade la’ós halo hanesan akuzasaun oan ruma, informasaun oan ruma ba kedas ho media, ho Televizaun, ho arzemas ba kaer kedas ema ne’e iha Ministeriu ruma nia laran dada mai ne’e ofende ema ne’e nia inosensia.

Tanba enkuantu julgamentu la remata ema ne’e inosente, kuandu halo nune’e, polísia halo nune’e depois ema ne’e deklara inosente sé mak responsabilidade ba ofensa ne’ebé halo ba nia, ba nia familia ba kazu danus moral ba ema ne’e.

“Iha rai seluk sibilizadu Austrália, Estadus Unidus Amérika, Europa kuandu nune’e akontese estadu selu indeminizasaun boot, iha ne’e lae ita viola regra prosesu justisa nian depois afinál ema ne’e inosente halo detensaun, ofende ema ne’e depois ba de’it uma lai kompensasaun ne’e mak ha’u hakarak kombate ida ne’e,” katak Horta.

Nia dehan, Labele politizadu, hanesan médiku ida labele politizadu nia tenke haree moras ida la interese ba ema sé, la interese nia nasionalidade, etnia, religiaun nian iha moras ida. Juiz no prokurador sira mós tenke nune’e laiha partidu polítiku, laiha politizasaun, servicu iha justisa depois sai ba kedas guvernu, ba kedas Assesor ba polítiku ruma. Purtantu ne’e mak tenke hadia para hotu-hotu bele fiar justisa, bele fiar institusaun sira, tempu badak sei ko’alia fila-fali klean ba assuntu ida ne’e. *Jos

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *