FEATUREDGeralIkus LiuNews

Falla Ukun Nain Sira Povu Mak Halerik Ba Dezenvolvimentu

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Ha’u la bele fó sala ba Ukun atual katak ukun tinan lima (5) la halo buat ida, no ha’u nu’udar estudante ida enome estudante tomak iha teritóriu Timor Leste laran ne’ebé domina mai husi vida agrikultór oan, absolutamente lamenta ho deputadu sira-nia palavara “Triste” uainhira haree direita kondisaun estrada aat ka la di’ak iha Balibo-Maliana, Bobonaro, 09 fevereiru 2023. Ami povu ai-leba oan la’os objetu ka instrumentu hodi imi utiliza ami atu manaan rendimentu.

Atu dehan de’it, ne’e la’os kulpa ami povu ai-leba oan ninian, maibé ne’e kulpa Nai-ulun sira-nian, tanba Nai-ulun sira loron ba loron (day-to-day) imi mak dale namanas Orçamento Geral do Estado (OGE) iha Uma-fukun Parlamentu Nasionál (PN) uainhira ita bo’ot sira konvoka (Lat. Convocare) plenária, no la’os loron ba loron (dia-a-dia) ami povu ai-leba oan sira ne’ebé mak preokupa fokit du’ut iha to’os sira ne’e mak dale namanas Orçamento Geral do Eestado (OGE), la’e! Nai-ulun sira, tempu to’o ona, tau hamutuk imi-nia ideia atu proibidu ona keta uza sistema blokeia malu programa iha Uma-fukun Parlamentu Nasionál “PN” ne’e!

Ami nu’udar povu ai-leba oan só hakarak atu lekar dezenvolvimentu pár kintu-kantu hanesan konsolidasaun pár kintu-kantu hodi hametin estrutura ne’e. Tuir loloos, dezenvolvimentu ne’e la bele doubru iha área ubanu hela de’it, tenki doubru mós hahú husi Área Rurál mak foin tuun mai Área Urbanu, tanba eleitór 95% maiória husi área rurál no eleitór 5% minoria husi área urbanu. Favór bo’ot ida ba Nai-ulun sira, imi tenki uza prinsípiu Irmão Jesus Cristo nian analojia Nia fó ha’an ema rihun ida atus ida resin uza de’it paun isin ida no ikan isin ida ba Nia povu doben sira, la uza razaun oi-oin atu hanehan (press) nia povu doben sira.

Ukun-nain sira, ita bo’ot sira keta utiliza estratéjia ida uainhira haree Eleisaun Parlamentár (ELPAR) besik mak foin tuun ba baze hodi hendi ka kasa votus iha povu nia leet, tama buraku sai buraku, atu hatudu imi-nia domin iha palku leten dale programano sa’e tiha V.I.P.

Podus Lei bar-barak hodi sujeitu la bele halo krítika, maibé nusa mak Nai-ulun sira lakohi dale ba malu atu produs rekursu bar-barak (Nelson Mandela dehan Education is the most powerful weapon which you can use to change the world or A educação é arma mais poderosa que você pode usar para mudar o mundo) kada suku reprezenta ema ida iha teritóriu Rai Doben Timor-Leste haruka ba Estuda iha estranjeru hodi loron ruma bele hamorin nasaun República Democrática de Timor Leste (RDTL) ba mundu no lori mundu mai República Democrática de Timor Leste (RDTL) liga ho Amo Papa São João Paulo II salienta katak: Timor mak Masin no fó Naroman ba Mundu (East Timor is the Salt and give Light to the World), uainhira Nia mai vizita Timor Leste iha Tasi-Tolu, Díli.

Tuir mai ha’u enome Estudante tomak iha teritóriu Timor Leste laran ne’ebé mak ami moris mai husi inan-aman vida agrikultór nanis tiha ona krítika Nai-ulun sira, la’os atu impoin imi ka la hadomi imi, maibé hanesan buat ida karik ami nu’udar Anjo da Guarda ida hodi fanu Ukun-nain sira-nia vontade, oinsa bele hama’e ami Jerasaun Foun (JF) nu’udar rekursu importante ka fini prioridade iha nasaun República Democrática de Timor Leste nian. Ikus liu husu atu modifíka uitoan ukun ne’e hanesan reduz ka minimiza ona Partidu Polítiku “PARPOL” sira, atu dezenvolvimentu la bele hakdasak demais ka hakdasak beibeik ona, tanba liu husi ha’u-nia perspetiva rasik kona-ba dezenvolvimentu sempre hakdasak beibeik afeta husi Partidu Polítiku “PARPOL” mosu mai bar-barak ne’e!

Realmente umilde ho respeitu husu ba maluk Lee nain sira ka Ukun-nain sira la bele buka ba lia, uainhira liafuan balun la monu ba fuan ka laran, husu diskulpa no husu perdaun tanba ita kriatura moris sempre liu husi sala mak domin, no la’os husi domin mak sala ka la’os susesu uluk mak foin prosesu, maibé prosesu uluk mak foin susesu, nsst! Agradese no Obrigadu wain ba kolaborasaun refere.

Naran Alfredo Colo “LAKOHI”

Estudante Finalista UNTL

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *