FEATUREDIkus LiuNewsSeguransa

PR “Lú Olo” TL Presiza Esplora Komponente Naval

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Iha Serimónia Aniversáriu Komponente Navál  Falintil Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ba dala 20 Prezidenti Repúblika (PR) Francisco Guterres “Lú Olo”,  Hateten Timor-Leste Presiza Esplora Komponente Naval.

“Ita presiza esplora Komponente Navál nia potensialidade sira, hanesan uza ninia kapasidade sira iha atividade hotu-hotu ho natureza militár no la’ós militár, atu nune’e Estadu bele aproveita rekursus nasaun nian ba nia asaun iha Tasi, ho dalan ne’ebé efisiente liu tán” , dehan Mensajen XEFÍ estadu nian ne’ebé lee husi xefí kaza Militár António Soares da Silva “Mau Kalo”  ba jornalista sira iha Hera, Kuarta, (12/01/22).

PR hatutan,  Korpu Fuzileirus hanesan kapasidade ida hosi Komponente Navál, ho valór operasionál ne’ebé aas, no sai hanesan rikusoin ida duni ba Nasaun. Maske nune’e, tenke fasilita Forsa ne’e ho meius ne’ebé nia presiza atubele projeta ninia kbiit no seguransa iha tasi laran no rai-maran, no mós atu Forsa ne’e bele partisipa iha misaun apoiu ba ajuda umanitária no fó tulun iha situasaun katástrofe ka asidente ne’ebé de’it.

“Lú Olo” hateten,  Mariña ida ne’ebé la iha ró, la la’o tasi no la hala’o ninia atividade operasionál iha tasi, sei sai de’it hanesan Mariña ida ne’ebé simbólika no la efikás, labele haluha katak labele harii Mariña naranaran de’it tuir ida-idak nia hakarak, maibé presiza hanoin didi’ak kona-ba eskuadra navál saida mak hakarak harii aban-bainrua.

Aman ba nasaun ne’e esplika,  Presiza kria Lei Programasaun Militár (LPM) ida ne’ebé ekilibradu no la’o tuir faze, bazeia ba vizaun estratéjika ida ba tempu naruk, hodi inklui programa sira reekipamentu nian ba meius navais no oinsá aproveita di’ak liután rekursus ne’ebé iha.

Xefí estadu informa,  Harii Mariña ida la’ós lori loron balun de’it, maibé lori tinan barak. Komponente Navál labele hein tempu naruk hanesan ne’e. Tanba ne’e mak, iha tempu badak, tenke hatene aproveita didi’ak oportunidade sira-ne’ebé mosu, hanesan Akordu asisténsia Austrália nian ne’ebé foin lailais aprova hodi garante seguransa iha Zona Ekonómika Eskluziva (ZEE) iha kosta súl.

Nia hatutan,  Akordu hirak-ne’e buka kontribui ba haburas mariña enkuantu seidauk simu ró patrulla rua ho klase Guardian (Guardian Class Patrol Boats) ne’ebé oferese husi Austrália, no fó oportunidade ba mariñeiru sira atu aprende no manán esperiénsia kona-bá área marítima, hodi hala’o misaun patrulla hamutuk ho mariña Austrália nian.

Nia dehan,  Iha tempu naruk, presiza mós hala’o nafatin programa harii infraestrutura no fasilidade sira iha portu Baze Navál Hera nian,  ho apoiu hosi governu Austrália nian, rezolve problema laiha manutensaun ba meius navais, no hahú hikas fali nivel treinamentu ho apoiu parseria estratéjika sira-nian, atu nune’e bele asegura nivel operasionalidade hirak ne’ebé adekuadu.

Jornalista *Jos

Editór Lop

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *