FEATUREDGeralIkus Liu

Biografia Saudozu Xisto dos Santos “Kene-Kene Lanara”

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Kompatriota Sisto dos Santos Moris iha Mauwedara-Altu Lalino no agora hela iha Aldeia 30 de Augusto – Puihoro, Suku Fuiluru, Postu Lospaslos, 25 Setembru 1979 husi Uma Lisan Pa’ir. Oan husi Tomas dos Santos (Matebian) no Inan Mariana dos Santos. No Saudoju nu’udar oan datoluk husi mau-alin na’in 7 no Saudoju Kaben ho Sra. Anita Cardoso (husi Lisan Mane Hat Dato Alin, Tilomar, Covalima). No sira nain rua iha oan nain 4 (feto na’in 3 no oan mane na’in 1), oan sira ho naran: Palunesto Reto, Delanista Naliwara, Elviva Reviva Morale no Tavana Libertina.

Istória Pasajen Moris nian Saudoju Camarada/Kompaneiro “Kene-kene Lanara”

Partisipasaun no Involvimentu iha Prosesu Luta Libertasaun Nasionál

Tama iha prosesu luta libertasaun, camarada/kompaneiro “Kene-Kene” hahu kedas nia Involvimentu iha tempo Rejisténsia ho organizasaun UNIAMORTE (Unidade Nasional da Independensia de Timor – Leste, hanesan organizsaun Juvenil ida) ne’ebe hamahon-an iha Asosiasaun Brigada Negra [ACBN]. Iha tempu ne’eba, Saudozu nu’udar Komisáriu Politika ba Rejiaun Ponta – Leste hanesan parte husi Regiaun I. Ne’ebé Simu Orientasaun direita husi Komandu da Luta Kayrala Xanana Gusmão iha Cipinan – Indonézia. Hodi halo ligasaun ba servisu sekreta ho komandante Lere – Anan Timur.

Involve-an iha Redi Klandestina Zona 7 de Dezembru hamutuk ho Sekretáriu Zona Punu-Fanu (Atuál Koronel F-FDTL).

Iha tinan 1999, Saudoju sai nu’udar Voluntáriu ba servisu Tradutór no Seguransa ba Prosesu elisaun iha Referendu liu husi Organizasaun ONU – UNAMET. No mós hanesan polins staf UNAMET nian ne’ebé tau matan ba Konsulta Popular-REFRENDUM

Iha tinan 1999, Saudozu Lidera no organiza hamutuk ho nia kompenheiru da luta iha Lospalos Puihoro hodi manifesta insatisfasaun ba Iha markas Militár Indonézia Bataliaun 745 nia oin, ne’ebé destakadu iha Lospalos Vila, hodi hatudu espanduk ne’ebé pinta fotografia Comandante El Xefi Xanana Gusmaun nian no hakerek ho lia fuan “Freedom Fighter Xanana is My Hero”

Dedikasaun iha Prosesu Konstrusaun Estadu no Nasaun

Funda Liga Foinsa’e ba Liberta Povu

Nu’udar fundador Front Mahasiswa Timor – Leste

Nu’udar Fundadór ba Front Roda 3 no Aileba

Nu’udar Fundadór ba Front Arte no Kultura

Nu’udar Fundadór ba Front Traballador

Reunikasaun Front Nasional Libertasaun Maubere – FNLM, nu’udar Presidente desde 2012 to’o termina nia pregrinasaun moris

Ativu iha manifestasaun sira hodi hato’o aspirasaun ema kbi’it la’ek sira nian no liberdade emprensa ba ukun na’in sira no iha manefestasaun sira ne’e, saudoju sempre hetan kapturasaun no tama-sai sela.

Funda Komite Populár

Fundadór ba Chanel Lian Direitus Umanus

Edukasaun Formál :

National University (UNTL) Finally Theory (2001 – 2011)

Senior High School (SMU N I) Lospalos (Certificate)

Unior High School (SMP N I – Lospalos) (Certificate)

Primary School (SDN 11 Kartini I Lospalos (Certificate)

Edukasaun Non Formál:

Intensive Training on Advocacy, held by FORUM ONG (January 2004)

Leadership TOT, held by FORUM, ( July, 2003)

Conflict Resolution TOT, (August 2003)

English Course in IMPPETU (2001 – 2002)

Participate on Short Training of Transitional Justice Timor-Leste and Indonesia, in Bali (June 2009)

Esperensia Serbisu iha HAK:

Staff of Human Right Joint Monitoring Team ( 2006 – 2007)

Staff advocacy in division of Upholding Justice – HAK Association (2007 – 2010)

Tinan 2010 – 2012, asumi kargu nu’udar Xefi Divizaun Advokásia Direitus Umanus

Tinan 20013 – 2020, asumi kargu nu’udar Visi Direitór HAK

Tinan 2021 to’o hakotu is ikus, asumi kargu nu’udar Direitór HAK

Esperensia Serbisu ho Instituisaun iha Nivél Nasionál no Rejionál:

Nasionál:

BOARD member for ANTI (2004 to’o hakotu is ikus)

Front Mahasiswa Timor-Leste, nu’udar portavos

Enkaregado ANTI (Aliansi Nasionál ba Tribunál Internasionál) nian (2010 – 2013)

Organizing Committee for National Consensus Dialog On Truth, Justice and Reconciliation in Timor-Leste

Delegasaun espesiál MKOTT nian ba Movimentu Kontra Okupasaun Tasi Timor

Konsellu ba CNC (Centro Nasionál Chega)

Konsellu ba ONG ACBIT

Kolaboradór ba ISMAIK (Institutu Maun Alin ba Kristo)

Konsellu ba Asosiasaun Vítima

Membru Board ONG AJAR

Rejionál no Internasionál:

Attend Conference Friend of Burma, in Bangkok (September 2010)

Hanesan Membru Conselu AFAD (Asian Federation Against Involuntary Disappearances) nian (2010 to’o hakotu is ikus)

Membru ba FORUM ASIA (Forum Azia ba Dezenvolvimentu Direitus Umanus iha Sudeste Ázia)

Ativista ba Amnesty Internasionál ba Asuntu Direitus Umanus

Ativu ba Asuntu Direitus Umanus ne’ebé ejisti iha Papua, Shara Osidentál Palestina, Banglades, Olandés, Cuba no Myamar

Saudoju hakotu nia Jornada Ikus iha Loron Sesta Feira, 17 Marsu 2023 iha Uspitál Nasionál Guido Valadares. Ramata

Kopia Husi : ID Facebook (J de Oliveira).

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *