FEATUREDIkus LiuNewsPolitika

PR Lú Olo Dekreta EE Da-V

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli),  Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres ‘Lú Olo’ derekta ona Estadu Emerjénsia (EE) ba dalimak (V) hodi halo prevensaun COVID-19 no Governu Timor-Leste (TL) sei tau atensaun espesiál ba fronteira sira.

Hafoin hetan  autorizasaun husi Parlamentu Nasionál iha Kinta 03/009, nune’e ohin, PR Lú Olo dekreta EE dalimak. Iha renovasaun EE dalimak ne’e  ho durasaun durante loron tolu-nulu (30), hahú husi tuku 00:00 iha loron sabadu 5 Setembru 2020 no sei termina iha tuku 23:59, iha Domingu 4 fulan Outubru 2020.

Prezidente Repúblika, Francisco Guterres ‘Lú Olo’ liu husi komunikadu imprensa mak Naunil Media asesu pájina ofisial Prezidenncia Repúblika, iha Kinta (03/09).

PR Lú Olo   Deklara, EE abranje territóriu nasionál tomak. Estadu emerjénsia nu’udar medidas prevensaun no kontrolu atu hases sidadaun hotu-hotu iha TL husi kalamidade públika ne’ebé bele mosu husi COVID-19. Estadu tetu riskus ne’ebé asosiadu ho SARS-CoV-2 ba TL no medidas ne’ebé tenke foti atu prevene importasaun moras husi rai-seluk, liuliu husi nasaun ne’ebé iha relasaun besik liu ho TL.

“Ba prevensaun no kontrolu ba COVID-19, Estadu sei tau atensaun espesiál ba ninia fronteira sira, hanesan pontu entrada mai territóriu nasionál no impoin kuarentena ba suspeitu ho infesaun no izolamentu ba ema hirak ne’ebé hetan moras no sai suspeitu. Ho medida sira ne’e mak sei bele proteje populasaun hotu-hotu. Lahó medidas hirak ne’e situasaun País ninian bele oin-seluk no potensialmente sai difísil liu”, PR dahaat ne’e deklara.

Eis Prezidente Nasional ne’e hatutan,  Estadu foti medida sira ne’e atu proteje saúde públika, husi parte seluk, implementasaun EE sei limite sidadaun ida-idak nia direitu no liberdades ne’ebé Konstituisaun garante.

“Estadu emerjénsia ne’e sei parsialmente suspende no limita direitu ba sirkulasaun internasionál, liberdade sirkulasaun no fixasaun rezidénsia iha territóriu nasionál no mós direitu ba rezisténsia. Ohin (kinta-03/09), Parlamentu Nasionál aprova mensajen Prezidente Repúblika atu deklara estadu emerjénsia”, xefe estadu hato’o.

Xefe estadu ne’e haktuir, molok haruka mensajen ba Parlamentu Nasionál, Prezidente Repúblika rona uluk hanoin sira husi Konsellu Estadu (KE) no Konsellu Superior Defeza no Seguransa (KSDS) kona-ba pedidu renovasaun estadu emerjénsia husi Governu.

Lú Olo hateten, Governu nia pedidu ba renovasaun EE tanba haree ba númeru kazu konfirmadu iha infesaun ho SARS-COV2, tuir dadus husi Organizasaun Saúde Mundiál (OSM), iha loron 25 agostu 2020, hamutuk liu 23 miloins no husi númeru ne’e hamate ona ema 800 mil mundialmente desde inísiu pandemia.

Nia relata, númeru kazu ho COVID-19 iha paises viziñu ho Timor-Leste, nomeadamente iha Indonézia no Austrália aumenta ba beibeik. Iha nasaun Indonézia, ne’ebé Timor-Leste fahe nia fronteira terrestres rejista kazu hamutuk 155412 no iha Austrália hamutuk 24916, tuir dadus husi OSM.

Tanba ne’e, renovasaun EE nu’udar medida ida hodi prevene no kontrolu COVID-19 atu hases sidadaun hotu-hotu husi kalamidade públika.(*/vit)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *