FEATUREDIkus LiuNewsPolitika

PD Levanta Problema Tolu Iha PN

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Vise-xefe Bankada Partido Democrática (PD), Adriano do Nasimento, levanta problema tolu iha abertura sesaun lejislativa da-haat iha lejislatura da-lima nian.

“Bankada Partido Democrático ohin iha abertura 4a sesaun lejislativa hatur iha kontestu resesu parlamentár iha resesaun ekonómika Nasaun nian, no Partido Democrático hanoin katak, resesu parlamentár nu’udar meiu ida ba parlamentár sira atu haree no tetu hikas povu no Nasaun nia moris iha tinan hirak liu bá, ohin no ba aban-bainrua.

 Kestaun importante tolu, problema saída mak povu no Nasaun Timor-Leste enfrenta hela, iha sira nia moris iha tinan hirak liu bá, ohin no iha futuru?, Resposta ba pergunta ida ne’e, mak Partido Democrático haklaken nia perspetiva polítika katak, povu no Nasaun ida enfrenta hela problema fundamental tolu,”dehan Vise-Xefe Bankada PD, liu-husi deklarasaun,iha sala plenária, kuarta,(15/09).

Vise-Xefe Bankada PD  esplika, Probema da-huluk maka líder no lideransa Nasaun, basá líder politiku sira hatur nia interese pesoál no grupu aas liu interese povu no Nasaun. Faktu hatudu katak, lider polítiku sira satan malu no hatun malu, tanba interese podér polítiku, hodi ignora diálogu Nasionál, rekonsiliasaun Nasionál no konsertasaun polítika atu hatur dezenvolvimentu Nasional ne’ebé dignifika povu no Nasaun.

Ho aktu polítiku hirak ne’e maka hamosu inserteza polítika, hamihis konfiansa no esperansa povu no komunidade internasionál, tamba ne’e maka Timor-Leste monu ba resesaun ekonómika, ne’ebé hatudu indikasaun katak ekonomia Timor-Leste.

“ iha tinan 2020 monu ba 7%, ne’ebé signifika GDP Nasaun nian monu aat liu ba hodi atiji 7.3% no todan atu hamriik ka rekopera iha tempu badak, despeza públiku monu ba 9 % no hamonu mós setór interligadu sira seluk.Problema da-ruak maka pandemia COVID-19 no siklone seroja tropikal ne’ebé akontese iha 04 abríl 2021, hamosu dezastre umana hodi hamate povu, harahun infra-estrutura públika, paraliza no hamate atividade ekonómika no finanseira no seluk tán.

Fukun da-toluk mak inserteza polítika atu define no dezenvolve reseta alternativa, liu-liu inserteza polítika atu dezenvolve gás iha kampu Greater Sunrise hodi substitui reseita no produsaun gás husi kampu Bayu Undang, ne’ebé menus ba bei-beik husi fulan ida ba fulan seluk.  Ho Inserteza polítika atu dezenvolve setór privadu no kooperativa, nu’udar pilár ba dezenvolvimentu ekonómia Nasaun nian, hodi tane no hametin setór públiku iha Nasaun ne’e”, Vise-Xefe Bankada PD relata .

Tuir perspetiva bankada Partido Democrático katak, Timor-Leste enfreta hela problema tolu iha prosesu Governasaun Nasaun maka hanesan polítiza mákina Estadu ba interese pesoál no grupu.Tanba ne’e, iha impaktu husi polítiku satán malu no hatun-malu, hodi hamosu aktu intoleránsia no konfrontasaun polítika iha servisu jestaun no administrasaun Estadu nian.

Nune’e mós inserteza polítika ne’ebé enfrakeza líder no lideransa Nasaun nian mak fó biban ba pesoál no grupu balun, hodi intensifika prátika korrupsaun, kolusaun no nepotizmu (KKN), hodi desvia rekursu finanseiru no patrimoniál ba interese pesoál no grupu.

“Bankada PD hare’e katak, konfiansa no esperansa públika ba Governu ho Governasauan Nasaun nian, sai mihis liu tán durante tinan haat nia laran ne’e. Tanba ne’e, aktu intoleránsia no konfrontasaun polítika entre líder polítiku sira, no lideransa Nasaun nian hadok-an husi povu nia preukupasaun no nesesidade bázika atu hamoris sira-nia an iha Nasaun ukun rasik-an ida.

Objetivu ida ne’e, Bankada Partido Democrático husu ba VIII Governu nu’udar jestór ba Governasaun Nasaun atu responde nesesidade bázika povu nian hanesaan, halo lalais ona uma ba refujiadu sira-ne’ebé sei hela iha lona okos, tanba impaktu siklone seroja, implementa ona polítika rekuperasaun ekonómika hodi ajuda povu sira-ne’ebé deve hela instituisaun finanseira hodi fila liman hanesan fa’an obralan, modo no seluk tán”, nia akresenta.

PD mós husu Governu atu selu ona osan ba frontline sira ne’ebé to’o agora balun seidauk simu sira-nia direitu, no Governu atu halo lalais vasina ba povu iha Timor laran tomak ne’e, tanba transmisaun COVID-19 deskontroladu ona iha Nasaun ida-ne’e. Ana

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *