Ikus LiuNewsSeguransa

PR Lú Olo Promosaun Diviza Ba Líderasan F-FDTL Na’in-4

Fahe Tutan
Prezidente Repúblika (PR)  Dr. Francisco Guterres ‘Lú Olo’ hasae  pomosaun diviza ba Xefe Estadu Maiór Jenerál F-FDTL Tenente Jenerál Lere Anan Timor//Foto Media PR

Nauni Media (Díli), Prezidente Repúblika (PR)  Dr. Francisco Guterres ‘Lú Olo’ hateten, liuhusi pomosaun importante tebes ba instituisaun militár   diviza lideransa Falintil Forsa Defesa Timor-Leste (F-FDTL) na’in-4 inklui  Majór Jeneral Lere Anan Timur, promosaun ba posto Tenente Jenerál.  

“Ulukliu ha’u hakarak hato’o ha’u-nia parabéns no liafuan korajen. Promosaun sira-ne’ebé hala’o ohin importante tebetebes ba Instituisaun Militár nu’udar konsekuénsia hosi reforma ne’ebé la’o daudaun hela ba reorganiza makroestrutura defeza nasionál, ne’ebé orienta hosi Konseitu Estratéjiku Defeza no Seguransa Nasionál nu’udar matadalan estratéjiku, inklui mós dokumentu estruturante sira seluk hosi estratéjia militár ne’ebé mak tama ona faze ikus aprovasaun nian”. Prezidente Repúblika (PR)  Dr. Francisco Guterres ‘Lú Olo’ ba jornalista sira liuhusi ninia diskuru iha serimónia Promosaun ba postu Ofisiál Jenerál, Palásiu Prezidenti Nicolau Lobato, Bairru Pité, sexta (26/02).    

Tuir Xefe Estadu Dr. Francisco  iha aprovasaun Estatutu Militár foun F-FDTL nian, responsável sira buka adapta ba reforma sira-ne’ebé halo daudaun hodi hadi’a aspetu balun iha estatutu kondisaun militár nian hodi labele sees husi mudansa sira seluk ne’ebé akontese tiha ona. Ajustamentu sira ne’e halo iha ámbitu FALINTIL-Forsas Defeza Timor-Leste nia makroestrutura, jestaun ba efetivu militár sira no iha ninia prosesu modernizasaun.

Capitão Mar e Guerra Pedro Klamar Fuik, hetan promosaun ba Posto Comodoro husi Prezidente Repúblika (PR)  Dr. Francisco Guterres ‘Lú Olo’//Foto Media PR

“Iha Estatutu militar sira-nian, aleinde mudansa sira seluk, muda ona naran ba postu ofisiál jenerál atu labele sees hosi naran sira ne’ebé país belun sira uza ba sira-nia Forsas Armadas. Purezemplu, ba sira ne’ebé la halo parte ona ierarkia militár, bele hetan asesu ba postu honorífiku, nu’udar Jeneral ka Almirante; kargu Xefe Estadu-Maiór Jenerál Forsas Armadas kaer husi Tenente-Jenerál; kargu Vise-Xefe Estadu-Maiór Jenerál Forsas Armadas husi Majór-Jenerál no kargu Xefe Estadu-Maiór Forsas Armadas husi Brigadeiru-Jenerál; no tempu mandatu ba XEMJFA no Vise-XEMJFA hanaruk ba tinan lima, ne’ebé bele hatutan dala ida de’it ho tempu hanesan”. Eis Prezidente Parlamentu ne’e realsa.

Aleinde promosaun  ne’e nia deahn, importante tetu didi’ak oinsá karreira militár halo progresaun, liuhusi mekanizmu hirak ne’ebé regula atu fó dalan ba ida-idak nia hakarak no asegura ekilíbriu adekuadu ba iha estrutura militár FALINTIL-Forsas Defeza Timor-Leste. Tanba ne’e mak ita presiza adapta kuadrus FALINTIL-Forsas Defeza Timor-Leste tuir organizasaun nia nesesidade estruturál sira, liuhsui revizaun ida ba efetivu kuadru permanente sira, integra ka lae, iha estrutura orgánika FALINTIL-Forsas Defeza Timor-Leste.

“Ita presiza hanoin klean atu nune’e instituisaun sira bele tetu hikas fali kona-ba sira-nia knaar iha tempu foun ohin loron nian, nakonu ho dezafius no mudansas relasiona ho paradigma Seguransa nian. Vizaun kona-ba Forsa Armada ida ne’ebé prontu no ho naran-morin hodi serbí Timor-Leste no seguransa ema hotu-hotu ninian, ezije katak Forsa ne’e tenke hamriik ho ema ne’ebé kompetente no prontu atu serbisu ho laran-haksolok, lidera hosi líder hirak ne’ebé hatene inspira sira no hakoak ema hotu, líder sira ne’ebé bele kontribui ba hasa’e militár ida-idak ninia nível dezempeñu no satisfasaun profisionál, no fó dalan ba ema ida-idak bele afirma ninia an”, Lú Olo hato’o.

Nia hatutan, estrutura lideransa ba Komandu F-FDTL no Ofisiál Jenerál sira-ne’ebé halo parte hosi estrutura hirak-ne’e tenke iha kbiit atu hatán ba dezafiu ida-ne’e no mudansa sira-ne’e, no tenke iha mós kapasidade no preparadu atu hala’o knaar ne’ebé de’it iha estrutura laran, la’ós de’it iha komponente fiksa maibé mós iha komponente operasionál hosi Sistema Forsas Nasionál. Nune’e mós, sira tenke prepara an, liuliu domina lia-inglés, hodi kaer knaar reprezentasaun nasionál iha organizasaun internasionál sira, ka komanda ka halo parte hosi estrutura komandu forsa multinasionál sira-nian iha ámbitu misaun apoiu ba pás.

“Iha tempu ida ne’ebé FALINTIL-Forsas Defeza Timor-Leste sei simu tan responsabilidade boot iha rai-laran no iha rai-li’ur, no tanba instituisaun iha hela faze restruturasaun interna, ita tenke hili duni ba ofisiál jenerál, ofisiál sira-ne’ebé kompetente liu, ho kualifikasaun tékniku-profisionál, esperiénsia no kapasidade komandu, iha rekoñesimentu no prestíjiu iha meiu militár ka sivíl hodi hasoru dezafiu sira-ne’e”. Tenik nia.

Nia haktuir,  Prezidente Repúblika, nu’udar  Komandante Supremu Forsas Armadas, hafoin simu proposta husi Konsellu Ministrus, iha kompeténsia rasik atu halo promosaun militár sira-nian ba postu ofisiál jenerál no promosaun ofisiál jenerál sira-nian.

Nune’e,  justu tebe-tebes Komandante Supremu fó rekoñesimentu públiku iha serimónia ida-ne’e, ho distintivu Ofisiál Jenerál ba Jenerál foun sira FALINTIL-Forsas Defeza Timor-Leste ba sira-nia esforsu no dedikasaun tomak iha misaun sira-ne’ebé ida-idak simu, hosi horiuluk to’o ohin loron.

“Ha’u hato’o ha’u-nia votus susesu boot ba knaar foun no susar ne’ebé Ita-Boot foin simu. Ha’u hakarak fó-hatene ba Ita-Boot sira katak Ita-Boot sira bele konta ho ha’u-nia apoiu institusionál no pesoál ba imi-nia knaar ne’ebé de’it”. nia hato’o.

Capitão Mar e Guerra Pedro Klamar Fuik, hetan promosaun ba Posto Comodoro husi Prezidente Repúblika (PR)  Dr. Francisco Guterres ‘Lú Olo’//Foto Media PR

Entretantu promosaun diviza mak hanesan tuir mai ne’e Major Jeneral Lere Anan Timur, hetan promosaun ba posto Tenente Jenerál,   Brigadeiru Jenerál Falur Rate Laek, hetan promosaun ba Posto Majór Jenerál, Koronel Calisto Santos Coli “Coliati” hetan promosaun ba Posto Brigadeiru Jenerál, no Capitão Mar e Guerra Pedro Klamar Fuik, hetan promosaun ba Posto Comodoro.*/Pau

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *