FEATUREDIkus LiuNewsSaude

TL Hetan Índise Aas Konsumu Tabaku ho Pursentu 70 (%)

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Reprezentante Diresaun Jerál Servisu Prestasaun Saúde, Joséfina Clarinha João, hateten Timor-Leste ema (mane) ho idade adoltu pursentu 70 (%) konsumu tabaku kompara ho Nasaun sira iha sudeste aziatiku.  

“Konsumu tabaku hamosu moras la hadaet, moras pulmaun, Ministériu Saúde halo ona atu redúz ba moras ne’e, tanba ema barak mak lakon nia vida iha hospital no balun iha uma kauza husi tabaku”, Reprezentante Diresaun Jerál Servisu Prestasaun Saúde, Joséfina Clarinha João, ba jornalista sira iha Salaun JL.Vila Fatuhada, Kinta (01/10).

Tuir Nia, moras la hadaet perigu ba ema nia vida, tanba ne’e ministériu saúde sei servisu hamutuk ho Organizasaun Saúde Mundial (WHO-Sigla Português) inklui ho sentru saúde sira hodi halo redusaun.

“Atu redúz moras lahadet antes ne’e Ministériu Saúde halo ona programa pakote esensial ba moras lahdaet nian, iha sentru saúde sira iha munisípio tolu (3) hanesan Díli, Liquiçá no Ermera”, tenik Nia.

Iha fatin hanesan, Reprezentante WHO iha Timor-Leste, Doutór Dongbao Yu, hateten ema ne’ebe’ mak mate ba moras lahadaet hamutuk 40 mill.

“Ita iha prekupasaun ne’ebe ligadu ba moras lahadaet nian, husi peskiza ne’ebé mak iha, ema Timor ou adultu kuaze 70 % mak konsumu hela tabaku ne’e fatores risku ba ita”, salienta Doutór ne’e.

Tanba ne’e, Nia husu entidade relevante atu halo prevensaun sériu ba moras la hadaet mak sae aas iha Timor-Leste.

“Moras lahadaet akontese ba ema adultu inklui joven ho pursentu 30 (%) inklui moras tensaun ho porsentu 45%, nunee tuir dadus moras la hadaet hamate ema besik 40 mill pesoas ona”. Relata Nia. Ina/Leo

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *