FEATUREDIkus LiuNewsPolitika

PR Lú Olo Promulga Dekretu-Lei Hodi Harii Fundu Rezerva Ba Seguransa Sosiál

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres Lú Olo, iha 27 outubru, promulga Dekretu-Lei kona-ba harii Fundu Rezerva Seguransa Sosiál.

Naunil Media asesu komunikadu imprensa, Palásiu Prezidénsial Nicolau Lobato, Díli, 28 Outubru 2020.

Dekretu-Lei promulga horseik husi Prezidente Repúblika permite harii ona Fundu Reserva ba Seguransa Sosiál hodi rai osan-restu (balansu) hafoin selu subsidiu no pensaun sira kontempla iha rejime ne’e.

Fundu Rezerva  ne’e hala’o ho modelu jestaun ida ne’ebé  loke dalan atu haburas sistema seguransa sosiál ida ho sustentatibilidade finanseira no sosiál.

Jestór sira ba Fundu ne’e sei halo esforsu atu  jere osan iha “karteira” boot ne’e ho risku kiik no hetan funan boot.

Timor-Leste hili Rejime Seguransa Sosial ida ne’ebé traballador no entidade empregadora hothotu kontribui ba:  selu subsídiu ba sira ne’ebé labele ona servisu / jerasaun hanesan no selu pensaun ba traballador jerasaun uluk nian

Hafoin selu benefísiu no pensaun sira ne’e hotu, osan-restu sei transfere ba Fundu Rezerva  ne’e atu halo funan babeibeik hodi abanbairua bele kontinua selu subsidiu no pensaun ba kontribuinte sira.

To’o dezembru 2020, Institutu Seguransa Sosiál prevé  katak Fundu Rezerva ne’e sei iha kapital inisiál ho montante total  dólar amerikanu millaun sia nulu resin.

Entidade emprega traballadór mak iha dever atu koa  kedas osan fulan-fulan husi traballadór nia saláriu no/ ka rendimentu hodi hatama iha Fundu Rezerva.

Entidade publika independente ida mak sei halo jestaun ba Fundu Rezerva ne’e. 

Ministériu Seguransa Sosiál no Inkluzaun, nu’udar órgaun tutela, iha obrigasaun atu tau matan ba Institutu Seguransa Sosiál no Fundu Rezerva Seguransa Sosiál ninia lala’ok,  atu hametin konfiansa traballadór sira-nian no entidade patronal sira-nian  ba sistema foun ne’e.

Osan ne’ebé koa to’o agora tama hela iha konta bankária espesiál ida ba rejime kontributivu ne’e, rai  iha Banku Sentral Timor-Leste.

Lei refere ba Rejime Kontributivu ba Seguransa Sosial iha Timor-Leste aprova iha 2016 maibé Dekretu-Lei sira ne’ebé  regula obrigasaun  pagamentus no benefisius tuir lei haruka,  promulga de’it iha 24 maiu 2017. 

Ba entidade públika sira, rejime ne’e hahú implementa de’it iha outubru 2017. Maibé ba fulan outubru, novembru no dezembru no désimu terseiru més tinan 2017, Governu mak selu kontribuisaun tomak, husi  traballadór ida-idak (4% husi baze insidénsia) no husi entidade públika ( 6% husi baze insidénsia).

Signifika katak osan koa husi kada traballadór entidade públika nian ba rejime kontributivu hahú de’it husi janeiru 2018.

Maibé, sura hamutuk hosi Outubru 2017, traballadór ida-idak husi entidade públika kontribui ona fulan tolu  nulu resin neen ba seguransa sosiál. */Pau/Emj9

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *