FEATUREDIkus LiuNewsSeguransa

PR Lú Olo: Laiha Seguransa Mak Laiha Dezenvolvimentu no Demokrásia

Fahe Tutan

Naunil Media (Díli), Prezidente Repúblika (PR) Francisco Guterres “Lú Olo” hateten,  Laiha seguransa mak laiha dezenvolvimentu no demokrasia tanba direitu seguransa hanesan direitu fundamental sidadaun sira nian ne’ebé hatur iha Konstituisaun.

Lia hirak ne’e hato’o husi Xefí estadu Francisco Guterres “Lú Olo” liu husi diskursu bainhira komemora Aniversariu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) ba dala rua-nulu resin rua (22), ne’ebé hala’o iha Sentru Formasaun Polísia Comoro, Domingo (27/03).

“Seguransa hanesan asuntu Estadu nian, laiha Seguransa mak la iha dezenvolvimentu. Laiha Seguransa mak la iha Demokrásia, direitu ba liberdade no direitu ba seguransa hanesan direitu fundamentál sidadaun sira-nian ne’ebé hatuur iha Konstituisaun no Estadu iha obrigasaun atu promove no asegura. Maibé knaar ida-ne’e la’ós Estadu mesak mak tenke kaer. Ne’e mós devér ita hotu nian,” dehan PR “Lú Olo”.

PR hatutan, Hodi hatán ba dezafius seguransa ohin loron nian, tenke haburas pulítika seguransa solidária ida ne’ebé kahur profisionalizmu no efikásia bo’ot hasoru kriminalidade, hamutuk ho kapasidade atu mobiliza sidadaun sira ho sira nia asosiasaun sívika sira atu hapara no prevene krime no garante orden no hakmatek ba ema hotu.

“Lú Olo” hateten,  Konseitu Estratéjiku Defeza no Seguransa Nasionál hatudu momos katak, situasaun seguransa ohin loron nian lori atu tetu hikas fali organizasaun sira no organizasaun sira nia knaar iha tempu ida ne’ebé globalizadu, interdependente, ne’ebé hetan mudansa lailais no beibeik, nakonu ho dezafius, riskus no ameasas oioin.

Xefí estadu esplika ho nune’e hanesan akontese ho prosesu reforma ba defeza militár ne’ebé oras ne’e la’o dadaun, seguransa interna presiza mós estuda no promove aprovasaun ba Konseitu Estratéjiku Seguransa Interna ida ne’ebé inovadór, ne’ebé hatán ba realidade foun no adekuadu ba ameasa no risku foun hirak ne’ebé mosu ho nune’e presiza konseitu estratéjiku ida ne’ebé hamosu governasaun foun ida ba seguransa, ne’ebé envolve halo reforma ba sistema seguransa no mós ba instituisaun polísia nian rasik.

Nia dehan, Timor-Leste nia kontestu sosiál ezije Polísia ida ne’ebé foka liu ba estratéjia hirak ne’ebé proativu no preventivu, duké halo abordajen ida ne’ebé reativu no represivu, Polísia Nasionál tenke hasa’e ninia prezensa no efikásia iha komunidade lokál sira-nia leet, hodi halo vijilánsia no prevensaun ba krime. *Jos

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *